خار پاشنه پا، یک زایده استخوانی در پاشنه پا است که باعث بروز درد و مشکلاتی در راه رفتن می شود و بهتر است فرد علائم و علت آن را بشناسد
راه رفتن زیاد روی سطوح سخت مانند سنگ و سرامیک به ایجاد خار پاشنه میانجامد و بهتر است برای راه رفتن بر روی سنگ و سرامیک از صندل استفاده شود.
خار پاشنه در اثر التهاب فاسیای کف پا (یک نوع رباط) ایجاد میشود که این امر سبب درد پاشنه میشود. فاسیای کف پا، یک باند پهن است که در کف پا از پاشنه تا انگشتان پا کشیده میشود. التهاب طولانی مدت فاسیا میتواند باعث رسوب کلسیم در محل اتصال فاسیا به پاشنه پا شود. تجمع کلسیم به تنهایی دردناک نیست و درد، ناشی از کشیدگی فاسیا است. در مراحل اولیهی خار پاشنه پا صبحها یا پس از استراحت در زیر پاشنه احساس درد میکنید. درد پاشنه هنگام برداشتن اولین گامها تشدید میشود اما پس از مدتی فعالیت کردن و گرم شدن تسکین مییابد.هنگام لمس کردن ناحیه دردناک، یک برجستگی استخوانی ملتهب را احساس میکنید. درد خار پاشنه، به صورت دردی مبهم است، اما گاهی به صورت درد تیز حس میشود. محل احساس درد در مرکز پاشنه یا لبه داخلی آن است. در برخی موارد، خار در عکس ساده رادیولوژی تشخیص داده میشود، اما فرد هیچگونه علامتی ندارد. شدت درد خار پاشنه در ابتدای صبح، بعد از بیدار شدن و نیز بعد از استراحت، بیشتر است و با راه رفتن کم می شود. این درد، در اولین قدم بعد از استراحت طولانی مدت، بسیار دردناک است و علاوه بر این راه رفتن روی سطوح سخت و ناهموار و حمل اشیای سنگین، منجر به افزایش درد میشود. علل خار پاشنه خار پاشنه در اثر ایجاد فشار بر روی رباطی که از قوس کف پا حمایت می کند به وجود می آید.ایجاد فشار می توانند باعث ایجاد ترک های ریز در رباط شوند که می تواند منجر به درد و تورم شود . اگر شما اضافه وزن دارید یا چاق هستند در معرض خطر بالاتری برای ابتلا به التهاب غلاف پلانتار قرار دارید اضافه وزن، افزایش ناگهانی وزن در دوران بارداری، صاف بودن کف پا، مشکلات بیومکانیک ناهنجاریهایی که منجر به راه رفتن غیر عادی میشود نیز از علل مهم التهاب فاسیای کف پا است. التهاب مفاصل، پوشیدن کفش نامناسب با پاشنه خیلی بلند و تنگ یا کفش بدون پاشنه و صاف از مهمترین علل و عوامل بروز خار پاشنه است. درمان خار پاشنه خار پاشنه معمولاً با درمان محافظهکارانه قابل معالجه است. درمانهای موثری برای این بیماری موجود می باشد که بهترین آنها استفاده از شاک ویو تراپی می باشد. شاک ویو با استفاده از امواج مافوق صوت (Ultra Sonic) درمان موثری را جهت رفع این عارضه ارایه می دهد. اگر درمانهای محافظهکارانه موفقیتآمیز نبود، خار پاشنه را غالباً میتوان با جراحی معالجه کرد. درمان خار پاشنه پا به دو صورت عمل جراحی و بدون عمل جراحی است، درمان رایج خار پاشنه پا به صورت بدون جراحی است و کمتر از یک درصد بیماران نیاز به عمل جراحی دارند. اکثر بیماران با تجویز داروهای ضد التهاب، قرص پروفن و سیکلوفناک بر اساس شرایط معده و سیستم گوارش و کبدشان و در برخی مواقع با تجویز کورتون در ناحیه خار پاشنه پا بهبود مییابند. در واقع کاهش التهاب در رباط پلانتار بخش مهمی از درمان است. - اولین قدم در درمان خار پاشنه، استراحت است. در بسیاری از موارد دیده شده که استراحت به تنهایی حتی دردهای شدید را از بین برده است. - از ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید. - کاهش وزن در درمان خارپاشنه موثر است. - استفاده از پد پاشنه: پد مخصوص خار پاشنه را از داروخانه تهیه کرده و به طور دائم در کفش خود استفاده کنید. پد، باعث کاهش فشار بر روی پاشنه و موجب بهبود درد پا خواهد شد. - کشش فاسیای کف پا : یک باند پهن در کف پا زیر انگشتان پا قرار دهید و دو سر آن را در در دست گرفته، بکشید، به طوری که انگشتان پا به صورت نزدیک شوند. این وضعیت را به مدت سی ثانیه نگه دارید. هفت یا هشت مرتبه در روز، این کار را تکرار کنید. - کشش تاندون آشیل: باید یک پا را جلوتر از پای دیگر قرار دهید، پای جلویی را از زانو خم کنید. دقت کنید که تماس کف هیچ یک از پاها نباید با زمین قطع شود. در این حالت باید در پشت ساق، احساس کشش کنید. این حالت را به مدت سی ثانیه نگه دارید و هفت یا هشت بار در روز انجام دهید. - گرفتن خودکار با پا: یک خودکار را روی زمین قرار دهید و با پاها آن را از زمین بردارید، بهطوری که کل انگشتان پا اطراف خودکار را بگیرد. برای پنج ثانیه خودکار را به همین حالت نگه دارید. انجام این کار، سه یا چهار بار در روز کافی است. - نوشتن حروف الفبا: با انگشت بزرگ پا، حروف الفبا را در هوا بنویسید. این کار را سه بار در روز برای هر پا، انجام دهید. - استفاده از آب گرم: استفاده از آب گرم بهترین و مؤثرترین روش است، بهطوری که اگر هر روز عصر یا صبح یا قبل از بیرون آمدن از رختخواب، به مدت پانزده دقیقه پاهایتان را در آب گرم قرار دهید، سپس پای خود را خشک کرده و به مدت پنج تا ده دقیقه با گوشتکوب به ملایمت روی پاشنه پا بکوبید (مراقب باشید ضربه هایتان محکم نباشد)، میتوانید تاثیر آن را مشاهده کنید.که به این عمل در اصطلاح عامیانه گوشتکوب تراپی نیز میگویند. ممکن است در یکی دو روز اول فرد احساس کند که درد پاشنه اش بیشتر شده است که جای نگرانی نیست و باید یک هفته هر شب این کار را به صورت مداوم انجام دهد و در کنار آن به مدت 10 روز از داروهای ضد التهاب مانند قرص دیکلوفناک سدیم 50 میلیگرمی روزانه به مدت 2 قرص یکی بعد از صبحانه و یکی بعد از شام استفاده کند. - استفاده از یخ: در یک لیوان بستنی، آب بریزید و در فریزر قرار دهید . پس از نیم ساعت یک چوب بستنی در لیوان قرار دهید و بگذارید کاملا یخ ببندد، سپس چوب بستنی را در دست گرفته و به صورت دایرههای هم پوشان روی پاشنه پا بکشید، به طوری که هر دایره، نصف دایره قبل را بپوشاند. - مصرف داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل بروفن، مفنامیک و ایندومتاسین تحت نظر پزشک، علایم را از بین برده و درد را به طور موقت کاهش می دهند، اما علت اصلی را از بین نمیبرند. - تزریق کورتیزون در صورت عدم بهبودی با روشهای گفته شده قبلی استفاده میشود. کورتیزون داروی ضد التهاب است و از طریق کاهش التهاب پاشنه، موجب کاهش درد میشود، اما تأثیر آن موقتی است. پس از بهبودی، از پد پاشنه و ورزشهای کششی استفاده کنید. مصرف چربیها را کمتر کنید و ویتامین C بیشتری مصرف کنیدعلائم و نشانه ها
1- محافظت و پیشگیری از آسیب بیشتر مثلاً با استفاده از وسایل کمک ارتوپدی
2- استراحت که بسته به نوع آسیب از فرم مطلق آن تا استراحت نسبی را شامل می شود.
3- استفاده از یخ سبب کاهش درد،تورم و التهاب می شود.
4- فشار که اگر همراه با یخ استفاده شود سبب محدود شدن تورم خواهد شد.
5- بالا نگه داشتن عضو آسیب دیده نسبت به سطح قلب سبب تسهیل تخلیه وریدی از ناحیه مربوطه می شود.
6- عمل های محافظتی که در مواقع آسیب جزیی و بدون علامت ورزشکار استفاده میشود مثلاً استفاده از بانداژ برای پیچ خوردگی مختصر مچ پا.
روش های بالا در برخورد اولیه با آسیب های حاد اسکلتی-عضلانی بکار می روند.
آشنایی با آنها برای ورزشکار،مربی،فیزیوتراپیست تیم و هر فرد دیگری که مسوول درمان و برخورد ابتدایی با آسیب باشد لازم است.
طول مدت استراحت وابسته به شدتِ آسیب است.مشخص است که هر چه شدت آسیب بیشتر باشد،مدت استراحت هم بیشتر خواهد بود.وقتی یک آسیب چندان شدید نباشد،استراحت نسبی توصیه می شود.هدف از استراحت نسبی آن است که فرد ورزشکار علی رغم وجود آسیب بدون علامت باقی بماند،هر چند تا حدودی تحرک خود را حفظ کرده است.
یخ سبب کاهش خونریزی،تورم،التهاب،نیازهای متابولیک ناحیه مجروح،درد و نیز اسپاسم عضلانی میشود.اما گرما به نوبه خود دارای فایده نیست و جز در مورد کاهش اسپاسم عضلانی،سبب افزایش موارد نامبرده هم خواهد شد.گاهی توصیه می شود که دوره های متناوب استفاده از گرما و یخ اعمال شود.یعنی عضو را 1 تا 2 دقیقه از یخ استفاده کنند.بر اساس شدت تورم عضو این نسبت قابل تغییر است.هر چه آسیب حادتر باشد،از مدت گرم کردن کاسته خواهد شد.
از نحوه تهیه یخ شروع میکنیم:در یک لیوان یکبار مصرف آب ریخته و میگذاریم یخ بزند.سپس لیوان را از وسط بریده و باقیمانده قالب یخ را برای مدت60 تا90 ثانیه بر روی منطقه ای ثابت از عضو آسیب دیده نگه میداریم تا در ناحیه مربوطه و تا 5/1 سانتی متر در اطراف محل احساس کرختی به شخص دست دهد.حال با توجه به وسعت محدوده ای که بی حس شده و به آرامی یخ را به صورت دایره وار روی پوست ماساژ میدهیم.این ماساژ در آسیبهای با وسعت متوسط،7 دقیقه و در نواحی بزرگ تا10 دقیقه طول خواهد کشید.
غوطه ور کردن عضو،در آب یخ هم موثر است.اما تحمل آن برای مصدوم سخت است به علاوه نمی توان عضو را بالاتر از سطح قلب نگاه داشت.به عنوان قانونی کلی،در طی یکساعت میتوان 20 تا30 دقیقه(حداکثر)از یخ استفاده کرد و حداقل 30 دقیقه نیز عضو را به حال خود گذاشت.مسلم است که اگر تحمل مصدوم به سرما کم باشد،باید زمان استفاده از یخ را کاهش داد.
این باندها را از دیستال عضو به پروگزیمال می پیچند،به طوری که در هر دور نصف پهنای دور قبلی را بپوشاند.فشار الاستیکی که اعمال میشود سبب کاهش تورم خواهد شد.البته بانداژ نباید آنقدر محکم انجام گیرد که در بازگشت خون وریدی به طرف قلب اختلالی ایجاد کند.در مورد باندهای الاستیک تا توان بالقوه کشش باند کافی خواهد بود.باندهای الاستیک برای آسیبهای حاد اندام تحتانی مناسب نیستند،چون قابلیت محافظت اندکی ایجاد میکنند.
در ابتدا توجه معطوف به مجاری هوایی مصدوم خواهد بود.هر گونه انسداد یا مانعی را باید بر طرف کرد.در هنگام این بررسی ها باید مراقب آسیب ستون فقرات گردنی نیز بود.
در مرحله بعد به نحوه تنفس مصدوم دقت میشود.در صورت نیاز میتوان از تنفس مصنوعی و اکسیژن کمکی استفاده کرد تا تنفس خود بخودی و منظم برقرار شود.اینک نوبت بررسی گردش خون فرد است.نبض شریان کاروتید از لحاظ کیفیت،تعداد و ریتم لمس خواهد شد.در صورت فقدان این نبض یا نبض رادیال باید عملیات احیاء قبلی عروقی آغاز گردد.یا همان مرحله ارزیابی مختصر عصبی که سطح هوشیاری،اندازه و واکنش مردمکها به نور،حرکات چشم و پاسخ های حرکتی مصدوم را شامل میشود.به معنی مشاهده اندامها و سایر قسمتهای بدن است تا از وجود هرگونه خونریزی،شکستگی یا خون مردگی آگاه شویم.
عدم آمادگی بدنی،گرم نکردن بدن پیش از شروع فعالیت ورزشی،استفاده از تکنیک های نادرست و نیز ماهیت خود رشته ورزشی از جمله دلایل ایجاد آسیب های ورزشی هستند.
ارتقا دانش و سطح معلومات مربیان و خود ورزشکاران،داشتن سطح آمادگی بدنی مطلوب و گرم کردن بدن به اندازه کافی و قبل از مبادرت به انجام فعالیت می توانند از میزان بروز آسیب های ورزشی بکاهند.
۱) سن مناسب برای جراحی مفصل زانو چه سنی است؟ سالیان دراز اعتقاد بر این بود که تا زمانیکه فرد به هر نحوی با زانوهای عمل نکرده راه میرود نیازی به جراحی تعویض مفصل زانووجود ندارد ، اما امروزه میدانیم که در شرایط آرتروز شخص بتدریج میزان فعالیت خود را بر اساس درد کم کرده و لذا درد کمتری حس میکند و این باعث میشود که فرد بیمار کم کم علیرغم عدم شکایت واضح از درد، کم فعالیت و زمین گیر شود. پیشرفت تکنیکهای جراحی ، تکامل مهندسی ساخت پروتزها و پیشرفته تر شدن تکنیکهای باز توانی باعث شده که دیگر محدودیت سنی برای این عمل جراحی مطرح نباشد و بر اساس ماهیت بیماری و شدت آن تصمیم به تعویض یا عدم تعویض مفصل زانو گرفته میشود. توصیه شده در افراد جوان زیر ۶۰ سال تا جای ممکن از روشهای جایگزین استفاده گردد که البته مطلق نیست و موارد بسیاری از بیماران در سنین پایین تر تحت جراحی قرار میگیرند. در افراد بالای ۶۰ سال محدودیت نداشته و تازمانیکه فردی از سلامت نسبی جسمانی و روانی بهره مند باشد میتواند تحت جراحی تعویض مفصل زانو قرار بگیرد که بر اساس صلاحدید جراح ارتوپد خواهد بود(شکل ۱) ۲) آیا مشکلات طبی در افراد پیر ممنوعیت برای تعویض مفصل زانو است؟ باید توجه داشت که هیچ عمل جراحی نمیتواند فاقد خطر باشد و این خطرات در سنین بالا تر و نیز مشکلات طبی طبیعتا افزایش میابد ، ولی به هر حال عمل جراحی تعویض زانو برای سنین بالا بوده و در افراد جوان اصولا نادر است و در صورتیکه آمادگیهای قبل از عمل به صورت صحیح صورت بگیرد و عمل جراحی توسط ارتوپد ماهر انجام گردد حتی در بیماران بالای ۸۰ سال و با سابقه بیماریهای قلبی، ریوی و یا دیابت هم قابل انجام وکاملا موفق است(شکل ۲) ۳) آیا چاقی برای تعویض مفصل زانو ممنوعیت است؟ وزن بالا علاوه براینکه باعث تخریب مفصل میگردد به همان صورت نیز بر روی مفصل مصنوعی ااثر مخرب دارد ، به علاوه افراد چاق داری بیماریهایی از قبیل فشار خون یا دیابت هم هستند که این خود خطر آفرین است ، اما از طرفی نیز شخصی که دارای آرتروز زانو است به علت عدم توانایی راه رفتن وفعالیت نمیتواند براحتی وزن خود را پایین بیاورد ، لذا انتخاب بیمار باید با سبک وسنگین کردن کلیه شرایط و در نظر گرفتن انگیزه بیمار برای لاغری بعد از عمل صورت پذیرد و چاقی های متوسط هرگز ممنوعیتی برای تعویض مفصل زانو نیستند.(شکل ۳) ۴) تفاوت تعویض کشکک زانو با تعویض مفصل زانو چیست؟ تعویض کشکک زانو واژهای است که به غلط در بین افراد عادی جامعه مصطلح شده و در واقع همان تعویض کامل مفصل زانو است(شکل ۴) ۵) مدت زمان بستری برای عمل جراحی مفصل زانو چقدر است؟ بیماران معمولا بین ۴ تا ۶ روز در شرایط عادی در بیمارستان بستری هستند . در طی بستری از فردای روز عمل میتوانند به کمک واکر(Walker) راه بروند و نظافت شخصی خود را نیز از طریق توالت فرنگی انجام دهند.(شکل ۵) ۶) عمر پروتزهای مفصل زانو چه مدت است؟ امروزه با پیشرفتهای حاصله در علم مهندسی پزشکی و مواد و نیز بهتر شدن تکنیکهای جراحان در شرایط ایده آل بین ۱۰ تا ۱۵ سال عمر پروتزهای زانو میباشد که بعد از مشکل دارشدن آن مجددا میتوان پروتز دیگری را جایگزین آن نمود.( شکل ۶)
آیا می دانید علت به وجود آمدن گودی در ناحیه کمر چیست ؟آیا این گودی مفید است یا مضرر ؟ دکتر فرزاد کارگر زاده جراح ستون فقرات و مفاصل و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی دراین باره توضیح می دهند: دردهای ستون مهرهها و گودی کمر جزو مشکلات شایع است.چطور میتوان از ایجاد این مشکلات پیشگیری کرد؟پیش از هر چیز باید راستای ستون مهره را بشناسید و دقت کنید هر کاری که موجب به هم خوردن این راستا شود میتواند موجبات درد ستون فقرات را فراهم کند.یک تقعر تحتانی در ناحیه کمر داریم که به آن لوردوز کمری میگوییم،تحدب بالایی آن منطقه که درست در قسمت پشت است را کیفوز مینامیم و انحنای مقعر دیگری در گردن وجود دارد که لوردوز خفیف گردنی گفته میشود.این حالت ستون مهرهها که حالت مارپیچ و فنری شکل را به آن میدهد موجب میشود تحرک صورت گیرد. هر حالتی که لوردوز کمر،کیفوز پشتی و لوردوز گردن را به هم بزند درد تولید میکند و سپس اسپاسم عضله و گرفتگی آن به مرور پیش میآید و فشار به استخوانها و در نهایت مشکلات دیسک بروز میکند. و توصیه آخر؟
چه مواردی موجب تغییر حالت طبیعی ستون مهرهها میشود؟
اول از همه وجود یک شکم بزرگ موجب زیاد شدن لوردوز کمری میشود و برای جبران این حالت، ستون مهرهها ناچار است انحنا و تحدب ناحیه پشتی را بیشتر کند و همین امر در نهایت به گودی زیاد کمر،قوز شدن پشت و به ناچار،زیاد شدن انحنای گردن منجر میشود.علاوه بر آن گاهی در افراد لاغر به دلیل ضعف عضلات شکمی چنین حالتی ایجاد شده و گودی کمر زیاد شود.
رعایت اصول صحیح نشستن چقدر در پیشگیری از مشکلات ستون مهرهها موثر است؟
طرز صحیح نشستن موجب حفظ حالت طبیعی ستون مهرهها شده و عضلات هر قسمت مجبور نمیشوند برای جبران وضعیت غلط نشستن کار بیشتری بکنند و دچار اسپاسم و خستگی شوند. کفپا،باسن،پشت و کتف شما باید در وضعیت صحیح قرار بگیرند تا احساس راحتی کنید.اگر پای شما به زمین نرسد و آویزان باشد موجب خستگی و درد میشود.اگر کتف به صندلی نچسبد،سر به ناچار در حالت جلو میافتد و خستگی،گرفتگی عضلات گردن و گاهی سوزش کتف را موجب میشود.
گاهی افراد خود را روی صندلی سر میدهند و به حالت نیمهلال مینشینند. این کار به ستون مهرهها آسیب میرساند؟
نشستن طولانیمدت در این وضعیت به ستون مهرهها شکل میدهد و به خصوص اگر فرد در سنین رشد این طور بنشیند،این شکل گیری ناصحیح ستون مهرهها پایدار میشود.
آیا در سنین بالا میتوان بدشکلی ستون مهرهها را اصلاح کرد؟
عضله های ما در هر سنی 25 درصد قدرت تقویت دارند اما اگر در کودکی عضله های ما درست شکل بگیرند و انحناهای طبیعی در وضعیت اصولی رشد کنند ستون مهرهها شکل صحیح میگیرد.اگر در کودکی بد بنشینید ستون مهره بدشکل شده و در میانسالی اگر بخواهید عضله خود را تقویت کنید نیازمند صرف نیروی زیاد و البته بازدهی کمتر هستید.به هر حال جلوی ضرر و آسیب به ستون مهرهها را باید بگیرید و با رعایت اصول بهداشتی ستون مهرهها بر سلامت و شادابی خود بیفزایید.
هنگام مطالعه،نوشتن،غذا خوردن و هر کار دیگر اصول درست نشستن را رعایت کنید.به سمت جلو خم نشوید و ستون مهرهها را در زاویه کمتر از 90 درجه قرار ندهید.حتی زاویه 90 درجه و کاملا صاف نشستن هم صحیح نیست باید در زاویه 110 تا 120درجه بنشینید.چون اگر سرتان را به جلو خم کنید دچار گرفتگی عضلات میشوید و بعد از مدتی سردردهای طولانی به سراغتان میآید و تمرکز کافی را نخواهید داشت.موقع نشستن پاها را به زیر صندلی نبرید.این کار گودی کمرتان را میافزاید و به زانوها فشار میآورد.توصیه مهم دیگر در خصوص توالت رفتن است.بهتر است از توالت فرنگی استفاده شود و این نکته در خصوص کسانی که مشکل کمر و زانو دارند جزو ضروریات اصلی تلقی میشود.
منبع:salamat.ir